Η εκπληκτική εξέλιξη της φυτικής μαργαρίνης
Τι σχέση έχει ο Ναπολέων Γ’ με την ανάπτυξη της μαργαρίνης; Αρκετά, όπως έχει φανεί. Η προέλευση και η εξέλιξη της φυτικής μαργαρίνης περιλαμβάνει πολύ περισσότερη ιστορία και δραματικές αλλαγές στον τρόπο διατροφής των ανθρώπων από ό,τι θα περιμένατε.
Οι δυνάμεις που οδήγησαν τις ανθρώπινες διατροφικές επιλογές και προτιμήσεις ξεπερνούν κατά πολύ την απλή συνήθεια ή τη γεύση και κανένα τρόφιμο δεν το αναδεικνύει αυτό καλύτερα από τις φυτικές μαργαρίνες.
Το αίτημα ενός Γάλλου αυτοκράτορα
Ο Ναπολέων Γ’, ανιψιός του πιο διάσημου Ναπολέοντα Α’, ήταν ο πρώτος πρόεδρος της Γαλλίας από το 1848-1852, αλλά στη συνέχεια αυτοανακηρύχθηκε αυτοκράτορας και έγινε ο τελευταίος Γάλλος μονάρχης. Λόγω της έλλειψης τροφίμων το 1869, ο Ναπολέων προσέφερε βραβείο σε κάποιον που θα ανέπτυσσε μια εναλλακτική λύση βουτύρου γάλακτος για τις ένοπλες δυνάμεις. Ο Γάλλος χημικός Hippolyte Mege-Mouries δημιούργησε την “ολεομαργαρίνη”, σε συντόμευση “μαργαρίνη”, χρησιμοποιώντας λίπος βοδινού κρέατος.
Το 1871, η ολλανδική εταιρεία Jurgens αγόρασε το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για τη μαργαρίνη από τον Mege-Mouries και κατασκεύασε το πρώτο μη γαλακτοκομικό spread. Η Jurgens ενώθηκε με τον ανταγωνιστή της Van den Bergh για να σχηματίσουν τη Margarine Unie. Η εταιρεία αυτή θα συγχωνευόταν αργότερα με την Lever Brothers και θα γινόταν η Unilever.
Επιστημονικές βελτιώσεις
Σε αντίθεση με τα πρώιμα spreads, τα οποία βασίζονταν κυρίως σε συστατικά όπως το βοδινό λίπος και το λαρδί, τα μεταγενέστερα πειράματα με φυτικά έλαια σημείωσαν μεγαλύτερη επιτυχία. Με αφορμή εν μέρει τις ελλείψεις στην προμήθεια βοδινoύ λίπους στις αρχές του 20ού αιώνα, οι εξελίξεις στην υδρογόνωση των φυτικών υλών και η δυνατότητα σκλήρυνσης των ελαίων βελτίωσαν το προϊόν, οδηγώντας στις πρώτες μαργαρίνες φυτικής προέλευσης. Οι κατασκευαστές συνδύαζαν φυτικά έλαια με ζωικά λίπη για να δημιουργήσουν τη μαργαρίνη τους.
Η ανάγκη είναι η μητέρα της επινόησης.
Ιδιαίτερα σε περιόδους έλλειψης τροφίμων και δελτίων τροφίμων, όπως ο Πρώτος και ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, οι εναλλακτικές λύσεις για το βούτυρο γάλακτος είχαν μεγάλη ζήτηση. Τη δεκαετία του 1940, η ανάπτυξη της διαδικασίας votator και της συσκευασίας (σε σκαφάκι/tub) των προϊόντων επάλειψης (spreads) έκανε δυνατή την παραγωγή spreads υψηλής ποιότητας με χαμηλότερα επίπεδα λιπαρών. Μέχρι τη δεκαετία του 1950, οι περισσότερες μαργαρίνες περιείχαν κυρίως φυτικά έλαια.
Δεν είναι η μαργαρίνη της γιαγιάς σας
Ορισμένες βελτιώσεις στο θρεπτικό περιεχόμενο των spreads μαργαρίνων άρχισαν τη δεκαετία του 1960. Στη συνέχεια, το 1990, άρχισε η εξάλειψη των τρανς λιπαρών και η εισαγωγή φυτικών ελαίων πλούσιων σε ωμέγα-3 στις μαργαρίνες. Όμως, οι πιο σημαντικές αναβαθμίσεις των φυτικών spreads έγιναν μόλις την τελευταία δεκαετία.
Σήμερα, αναλαμβάνουμε την πρόκληση της παραγωγής πιο φυσικών και υγιεινών προϊόντων που έχουν καλή γεύση και είναι καλύτερα για το περιβάλλον. Προϊόντα γνωστά, όπως το Βιτάμ για παράδειγμα, δεν περιέχει τρανς λιπαρά εδώ και πάνω από 25 χρόνια και κυκλοφορεί σε διάφορες συσκευασίες, ώστε να χρησιμοποιείται εύκολα για επάλειψη, μαγειρική ή ζαχαροπλαστική. Το 100% Vegan VIOBLOCK και Viospread είναι vegan εναλλακτική επιλογή αντί του βουτύρου γάλακτος που βασίζεται πλήρως σε φυτικές ουσίες. Τα νεότερα προϊόντα χρησιμοποιούν μόνο απλά, φυσικά συστατικά, όπως φυτικά έλαια (ηλιέλαιο, φοινικέλαιο και κραμβέλαιο αειφόρου προέλευσης), πρωτεΐνη φάβας, λεκιθίνη ηλίανθου, νερό, αλάτι και φυσικά αρώματα.
Αλλαγή προτεραιοτήτων
Κάποτε θεωρούνταν λιγότερο φυσικές ή υγιεινές από το βούτυρο γάλακτος, ωστόσο οι σημερινές φυτικές μαργαρίνες έχουν διανύσει πολύ δρόμο από τις ταπεινές/βασιλικές τους καταβολές. Οι σύγχρονοι καταναλωτές αναζητούν τα πιο υγιεινά και φυσικά συστατικά που μπορούν να βρουν, στρεφόμενοι όλο και περισσότερο σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης για να βελτιώσουν την ευημερία τους. Τα φυτικά μας spreads περιέχουν λιγότερα κορεσμένα λιπαρά από το βούτυρο γάλακτος και είναι ελεύθερα από τρανς λιπαρά (ενώ το βούτυρο γάλακτος περιέχει εκ φύσεως μια ποσότητα τρανς λιπαρών). Σύμφωνα με την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία, η κατανάλωση πολλών τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά συνδέεται με μεγαλύτερο κίνδυνο αυξημένων επιπέδων “κακής” LDL-χοληστερόλης, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και καρδιαγγειακών παθήσεων για τους καταναλωτές. Επιλέγοντας προϊόντα με χαμηλότερη περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά είναι ένα θετικό βήμα προς την ενίσχυση της συνολικής υγείας, ειδικά στην Ελλάδα που η κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών είναι αρκετά υψηλότερη από τη συνιστώμενη ποσότητα.
Οι καταναλωτές σήμερα ενδιαφέρονται επίσης για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και τον αντίκτυπο του συστήματος τροφίμων στον πλανήτη σε σχέση με τον άνθρακα. Η παραγωγή τροφίμων φυτικής προέλευσης, όπως τα μη γαλακτοκομικά spreads, οδηγεί σε χαμηλότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και ενθαρρύνει την πιο υπεύθυνη χρήση της γης, του νερού, των καυσίμων και των λιπασμάτων.
Από ένα απλό μέσο για τη διατροφή του γαλλικού στρατού σε έναν τρόπο για την αύξηση της υγείας του καθενός, και παράλληλα πιο φιλικές προς τον πλανήτη, τα φυτικά μας spreads έχουν εξελιχθεί σε ένα αξιόπιστο βασικό συστατικό για πολλά νοικοκυριά σε όλο τον κόσμο.
